Ondersteuning voor de palliatieve thuispatiënt

De palliatieve premie en het palliatief statuut

De palliatieve premie

Voor diegene die verkiest zijn/haar laatste dagen, weken, maanden in de eigen thuisomgeving door te brengen, streeft de palliatieve zorgverlening in de thuissituatie er naar de zieke en zijn familie een zo groot mogelijke levenskwaliteit, maar tegelijk ook een maximale autonomie te bieden.
Om tegemoet te komen aan de financiële implicaties van deze zorgformule voorziet de overheid een premie voor wie aan volgende voorwaarden voldoet:

  1. thuis verblijven én de intentie hebben thuis te sterven
  2. lijden aan een ongeneeslijke aandoening met een ongunstige evolutie die een ernstige algemene verslechtering van zijn fysieke/psychische toestand veroorzaakt
  3. bij wie therapeutische ingrepen en revaliderende therapie geen invloed meer hebben op die ongunstige evolutie
  4. bij wie de prognose van de aandoening(en) slecht is en het overlijden op relatief korte termijn verwacht wordt. Officieel is het criterium: een levensverwachting van meer dan 24 uur en minder dan drie maand. In de praktijk is dit zeer moeilijk te bepalen en daarom verdient ( en krijgt) dit standpunt enige relativering
  5. met ernstige fysieke, psychische, sociale en geestelijke noden die een belangrijke tijdsintensieve en volgehouden inzet vergen

De aanvraag

Om deze tegemoetkoming te verkrijgen wordt van de behandelende huisarts verwacht dat hij document 'Medische kennisgeving tot financiële tegemoetkoming voor een patiënt die thuis palliatieve verzorging geniet' invult en dit aan de adviserende arts van het ziekenfonds van de patiënt richt. Je vindt dit document via deze link: Aanvraagdocument Palliatieve Premie (Medische kennisgeving). 

We herinneren er graag aan dat huisartsen omwille van de coronapandemie het palliatief forfait elektronisch mogen aanvragen. Voordien mocht dit enkel per post. Er is geen einddatum bepaald voor de maatregel. Omdat de maatregel een positieve impact heeft op de administratieve werklast voor huisarts, wordt momenteel bekeken of de maatregel behouden kan blijven. Lees hier meer over deze maatregel.

Het ziekenfonds betaalt, na ontvangst van dit document, de premie rechtstreeks aan de patiënt uit.
Deze premie heeft de bedoeling tegemoet te komen in de kosten van het aanschaffen van geneesmiddelen, hulpmiddelen (matras, ziekenhuisbed..), verzorgingsmateriaal (vb. pijnpomp, wondzorg, sondes, incontinentiemateriaal)
Het tijdstip van ontvangst van dit document door de adviserende arts is belangrijk voor de uitkering van de vergoeding (poststempel of bewijs van afgifte).
Dertig dagen na het versturen van de eerste aanvraag kan een tweede 'Medische kennisgeving' verstuurd worden.
De palliatieve patiënt kan dus op die wijze twee maal een premie van 801,23 euro (dd. 01/01/2024) ontvangen, ongeacht zijn inkomen.

Sinds 1 januari kunnen mensen met een attest palliatief forfait rechtstreeks toegang krijgen tot een zorgbudget zwaar zorgbehoevenden. Tot dan moest er steeds een indicatiestelling worden afgenomen na de aanvraag van het zorgbudget. Met de erkenning van het attest palliatief forfait als zorgbehoevendheidsattest is dat niet langer nodig bij een eerste aanvraag. Meer info over het zorgbudget via je hier

Het palliatief statuut

Een patiënt die recht maakt op een palliatieve premie, wordt ook erkend in het palliatief statuut. Dit brengt bijkomende voordelen met zich mee:

Voordeel voor de patiënt

  1. Financiële ondersteuning schept meer kans om thuis te kunnen sterven (zie hierboven bij Palliatieve Premie)
  2. Hogere tussenkomst in de kosten van zorg
    • huisbezoeken van huisarts volledig terugbetaald
    • prestaties kinesitherapeut volledig terugbetaald
    • verhoogde tegemoetkoming voor thuisverpleegkundige

Voordeel voor de huisarts

  1. Heeft geen invloed op de zorg op zich of de frequentie van de huisbezoeken
  2. Geen afzonderlijke nomenclatuur nodig
  3. Geen beperking van zorg in de tijd: ook als de patiënt na de drie maanden waarin de premie is aangevraagd niet overleden is, blijven de andere voordelen tot het overlijden van de patiënt behouden.

Vernieuwde criteria

Sinds 2016 worden nieuwe criteria gehanteerd voor het identificeren van palliatieve patiënten en de ernst van hun zorgnoden. Lees hierover meer op de pagina 'De criteria van de palliatieve patiënt'.

Vaak gestelde vragen

Wat met het verplicht 'wekelijks overleg'?

Dit wordt ruim geïnterpreteerd: telefonisch overleg of boodschappen via communicatieschrift gelden ook als overleg.

Wat met de moeilijkheid van prognose van levensverwachting ?

Op de achterzijde van het aanvraagformulier staat als voorwaarde dat verwacht wordt dat de patiënt een levensverwachting van minimaal 24 u tot maximaal drie maanden heeft. Deze bepaling kan artsen weerhouden de aanvraag in te dienen: deze termijn is slechts richtinggevend en niet bindend. In de nieuwe wet omtrent palliatieve zorg (augustus 2016) vinden we hieromtrent een belangrijke passage : "De inzet van palliatieve zorg verloopt idealiter progressief in functie van de zorgnoden en -wensen, onafhankelijk van de levensverwachting
De periode van drie maand is dus ook niet beperkend naar zorg. Ook na die drie maand blijft de patiënt het 'palliatief statuut' behouden. Er is alleen geen premie meer beschikbaar wanneer er twee maal een uitbetaling is gebeurd.

Wat met de patiënt in een Woonzorgcentrum (WZC)?

Ook in het WZC kan sinds 2009 een palliatief statuut worden aangevraagd voor de bewoner. Hierdoor heeft de individuele bewoner echter geen recht op extra financiële ondersteuning in de vorm van een premie. Wel valt voor een bewoner met een palliatief statuut het remgeld voor de huisarts weg.

Advies aan de huisarts

  1. Ga tijdig met de patiënt en zijn omgeving in overleg om de palliatieve premie aan te vragen. Wanneer te lang gewacht wordt verkleint voor de patiënt de kans om een tweede maal de uitbetaling te bekomen van een tegemoetkoming waar hij recht op heeft.
  2. Noteer in je agenda om na één maand een tweede aanvraag te versturen